Κριτήρια εισαγωγής προϊόντων στο ΚΟΥΚΟΥΛΙ –εσωτερικός κανονισμός
Το παρακάτω κείμενο εγκρίθηκε από την γενική συνέλευση του συνεταιρισμού την 19/2/2017 και τροποποιήθηκε με απόφαση της γενικής συνέλευσης την 4/7/2018 .
- Το σημαντικότερο από τα κριτήρια για την εισροή νέων συνεταιριστών είναι και παραμένει η αναγνώριση του ιδιαίτερου χαρακτήρα του συνεταιρισμού. Το «ΚΟΥΚΟΥΛΙ» δεν είναι ένας ακόμη πελάτης προϊόντων. Είναι μια κοινή προσπάθεια των συμμετεχόντων για την διαμόρφωση ενός νέου ήθους στην σχέση ανάμεσα στον παραγωγό και τον τελικό καταναλωτή. Μια σχέση που στηρίζεται στην εμπιστοσύνη και την συναδελφική αντίληψη των πραγμάτων.
- Το ΚΟΥΚΟΥΛΙ είναι όλα τα μέλη του. Τα ράφια του είναι ράφια όλων αλλά και του καθένα ξεχωριστά. Ο παραγωγός παραδίδει προϊόντα στο δικό του μαγαζί και όχι σε έναν ακόμη πελάτη. Είναι εκείνος που θα αναπτύξει συστήματα ελέγχου, πρώτα για τα δικά του προϊόντα και ύστερα για όλων των συναδέλφων, όχι για να αποκλείσει και να απαγορεύσει, αλλά για να βοηθήσει στη βελτίωση την δική του και των άλλων.
- Είναι εκείνος που σε συνεργασία με τους υπόλοιπους συνεταιριστές, με την επαφή μαζί τους, με τις ομάδες δουλειάς και τις συναντήσεις θα διαμορφώσει πολιτικές και θα σχηματίσει το πρόσωπο του συνεταιρισμού. Η δημιουργία μιας νέας ηθικής με βάση τις συνεταιριστικές αρχές και την αληθινή έννοια της εντιμότητας και της αλληλεγγύης είναι ο πραγματικός στόχος.
- Τα κριτήρια που αναφέρονται παρακάτω είναι γενικά και δεν έχουν εξειδικευτεί για κάθε μεμονωμένο αγροτικό προϊόν ή προϊόν μεταποίησης. Είναι κριτήρια που δίνουν τη γενική κατεύθυνση προς τον οικολογικό τρόπο παραγωγής, μεταποίησης και χειροτεχνίας χωρίς όμως να αποσκοπούν στον αποκλεισμό των παραγωγών που παρεκκλίνουν. Περισσότερο αποσκοπούν στο να ωθήσουν και να υποστηρίξουν μικρούς παραγωγούς της υπαίθρου να κατευθυνθούν προς οικολογικές καλλιεργητικές πρακτικές και οικολογικό τρόπο παραγωγής προϊόντων μεταποίησης, ώστε να μπορούν να γίνουν μέλη του συνεταιρισμού.
- Δεν απαιτείται κάποια επίσημη πιστοποίηση του τρόπου παραγωγής καθώς οι σχέσεις ανάμεσα στους συνεταιριστές παραγωγούς και καταναλωτές βασίζονται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη και συνεργασία. Εννοείται ότι δεν αποκλείονται οι βιολογικά πιστοποιημένοι παραγωγοί και μεταποιητές. Επιτόπιες επισκέψεις στα αγροκτήματα και στα εργαστήρια / οικοτεχνίες καθώς και δειγματοληπτικές εργαστηριακές αναλύσεις σε συνεργασία με το εργαστήριο χημικών – μικροβιολογικών αναλύσεων, ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ. Για αυτό το σκοπό δημιουργείται η Επιτροπή Καταστήματος αξιολόγησης οικολογικού χαρακτήρα παραγωγών & προϊόντων:
Αρμοδιότητες της Επιτροπής Καταστήματος:
- Κρατάει ημερολόγιο των ημερήσιων δελτίων παραλαβής εμπορευμάτων, καταγραφής ελλείψεων, πληρωμών παραγωγών, παρατηρήσεων εργαζομένων και παραπόνων πελατών.
- Ασκεί έλεγχο στην ποιότητα των προϊόντων, την πληρότητα των προϊόντων στο κατάστημα, τις τιμές αγοράς από τους παραγωγούς, και επεμβαίνει διορθώνοντας όπου χρειάζεται τη λειτουργία του καταστήματος.
- Φροντίζει να διατίθενται προϊόντα στο πρατήριο που δεν είναι διαθέσιμα από τους παραγωγούς του συνεταιρισμού.
- Εισηγείται προς το ΔΣ την εγγραφή των νέων μελών.
- Κάνει δειγματοληπτικούς, επιτόπιους και χημικούς ελέγχους, σε συνεργασία με την εταιρία Σύγχρονη Αναλυτική - Modern Analytics, και διαβεβαιώνει την οικολογική ταυτότητα των προϊόντων του συνεταιρισμού βάση του κανονισμού κριτηρίων εισαγωγής προϊόντων.
- Ενημερώνει το ΔΣ και τη ΓΣ του συνεταιρισμού για περιπτώσεις προϊόντων και παραγωγών που δεν πληρούν τις προδιαγραφές του κανονισμού κριτηρίων εισαγωγής προϊόντων για να εφαρμόζεται το Αρ. 8 παρ.2. του καταστατικού του συνεταιρισμού.
- Εκτός από τα κριτήρια οικολογικής παραγωγής θα συνεκτιμούνται και κριτήρια που σχετίζονται με τις εργασιακές συνθήκες καθώς και τις συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους εργασίας (αγροκτήματα και εργαστήρια / οικοτεχνίες).
- Προτεραιότητα δίνεται στα τοπικά προϊόντα, ώστε να μην αυξάνεται η τιμή τους καθώς και το οικολογικό αποτύπωμα στο περιβάλλον, εξαιτίας της μεταφοράς τους από μεγάλες αποστάσεις
- Για όλα τα προϊόντα ισχύουν οι κανόνες συσκευασίας, εμπορίας και διακίνησης που κωδικοποιούνται στην ΥΑ αρ Α2-718 ΦΕΚ Τεύχος Β αρ φύλλου 2090/31-7-2014 (Κανόνες ΔΙ.Ε.Π.Π.Υ.) και σε άλλες σχετικές διατάξεις.
- Μεγάλη σημασία δίνεται στην συσκευασία των προϊόντων. Οι συσκευασίες πρέπει να είναι σύμφωνες με τους κανόνες του ΕΦΕΤ, της παραπάνω ΥΑ (καθώς και των σχετικών διατάξεων) και να έχουν κατά την παρασκευή τους το χαμηλότερο οικολογικό αποτύπωμα. Θα διερευνηθεί και η δυνατότητα κατάργησης της πλαστικής σακούλας από την λιανική πώληση των προϊόντων από το πρατήριο και αντικατάστασής της από οικολογικότερους τρόπους μεταφοράς.
- Οι τιμές λιανικής πώλησης θα περιέχουν ένα ποσοστό «λογικού κέρδους» επί των τιμών παραγωγού (συνυπολογίζονται τα πιθανά μεταφορικά). Το ποσοστό κέρδους θα ποικίλει ανά κατηγορία προϊόντων, ανάλογα με την εμπορευσιμότητά τους και την εκάστοτε πολιτική προώθησης που θα ακολουθεί ο συνεταιρισμός. Σε ίδιο προϊόν από διαφορετικούς παραγωγούς θα υπάρχει ίδιο ποσοστό κέρδους.
- Η τιμή εισαγωγής του κάθε προϊόντος στο Κουκούλι καθορίζεται μόνο από τον παραγωγό του και θα πρέπει να είναι μια δίκαια τιμή. Έχοντας υπόψη τους σκοπούς του συνεταιρισμού, ο κάθε παραγωγός θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός στην τιμολόγηση των προϊόντων του. Δεν συνάδουν με το πνεύμα του συνεταιρισμού πρακτικές υπερβολικού κέρδους. Η τιμή που εισάγει ο παραγωγός το προϊόν του στο πρατήριο υπολογίζεται μόνο από δύο παράγοντες: κόστος παραγωγής-εργασίας, λογικό-δίκαιο κέρδος. Δεν επιτρέπεται να υπολογίζεται επιπλέον στην τιμή και τρίτος παράγοντας, όπως το κέρδος του μεσάζοντα (που πιθανά να θέλει να οικειοποιηθεί ο ίδιος ο παραγωγός). Σε μια τέτοια περίπτωση η τιμή πώλησης του προϊόντος από το πρατήριο θα είναι ιδιαίτερα υψηλή, μη ανταγωνιστική και πιθανώς απρόσιτη για τους περισσότερους καταναλωτές.
- Οποιοδήποτε προϊόν υπάρχει στο ράφι του πρατηρίου θα πρέπει να προέρχεται από προμηθευτή που θα είναι οπωσδήποτε μέλος του συνεταιρισμού.
- Το πρατήριο θα συμπεριλάβει τομέα οικο-προϊόντων faire trade, σε είδη που δεν παράγονται στην Ελλάδα (π.χ. καφές, ζάχαρη από ζαχαροκάλαμο, κακάο, πράσινο τσάι, κανέλα κλπ).
- Σε κάθε προϊόν θα επιδιωχθεί να υπάρχουν περισσότεροι από ένας προμηθευτές του, μέλη του συνεταιρισμού, ώστε να εξασφαλίζεται ο υγιείς ανταγωνισμός προς όφελος του καταναλωτή. Δεν τίθενται όρια και περιορισμοί στις εγγραφές νέων παραγωγών, αρκεί να πληρούνται τα κριτήρια που περιλαμβάνονται στο καταστατικό και στον κανονισμό λειτουργίας.
- Δεν επιτρέπονται προϊόντα, ακόμη και οικολογικά, που προέρχονται από πρόσωπο που τα εμπορεύεται. Ο μεσάζοντας-έμπορος αποκλείεται από το Κουκούλι με την ιδιότητα του μέλους παραγωγού (μπορεί να είναι μέλος μόνο ως καταναλωτής).
- Η Επιτροπή Καταστήματος κάνει δειγματοληπτικές αναλύσεις στα προϊόντα των παραγωγών – μελών του. Εφόσον βρεθεί ανάλυση θετική σε επιμολύνσεις, επικίνδυνες απαγορευμένες ουσίες, χημικά λιπάσματα το κόστος της αναλαμβάνει ο ελεγχόμενος παραγωγός.
- Η θητεία της Επιτροπής Καταστήματος ξεκινάει με την εκλογή κάθε νέου ΔΣ και λήγει μαζί του.
- Οι παραπάνω αρμοδιότητες της Επιτροπής Καταστήματος τροποποιήθηκαν με απόφαση της γενικής συνέλευσης την 4/7/2018 .
- Αγροτικά προϊόντα κ προϊόντα που περιέχουν αγροτικές πρώτες ύλες
Η Επιτροπή αξιολόγησης οικολογικού χαρακτήρα είναι υπεύθυνη για την απογραφή των παραγωγών και των προϊόντων τους. Οι δηλώσεις ΟΣΔΕ δεν αντανακλούν την ακριβή εικόνα των καλλιεργειών του παραγωγού και για αυτό η έλλειψη τους δεν είναι λόγος αποκλεισμού παραγωγών και προϊόντων.
- Όσοι παραγωγοί κάνουν δηλώσεις ΟΣΔΕ είναι υποχρεωμένοι να τις αποστείλουν στην επιτροπή, κάθε καλλιεργητική χρονιά.
- Όσοι παραγωγοί δεν κάνουν δηλώσεις ΟΣΔΕ για το σύνολο ή για κάποια προϊόντα τους θα πρέπει να αποστείλουν δήλωση που θα περιέχει αριθμό τεμαχίου, πρόχειρο τοπογραφικό, εκτίμηση των ποσοτήτων παραγωγής και αναλυτικά τον τρόπο και τον τόπο παραγωγής των προϊόντων (κάθε καλλιεργητική χρονιά).
- Σε περίπτωση αμφιβολίας η επιτροπή μπορεί να κάνει επιτόπιους ελέγχους στα χωράφια των παραγωγών, αλλά και στους χώρους αποθήκευσης των προϊόντων τους (ώστε να αποφευχθούν και φαινόμενα κρυμμένης εμπορίας).
1.1 Καλλιέργειας
1.1.1. Η γη θα πρέπει να καλλιεργείτε σύμφωνα με τις αρχές των παρακάτω καλλιεργητικών πρακτικών, που αποτελούν Οικολογικό τρόπο καλλιέργειας: βιολογική, βιοδυναμική και φυσική καλλιέργεια (καθώς και οι συνδυασμοί τους).
1.1.2. Ο Καταναλωτικός Συνεταιρισμός ΤΟ ΚΟΥΚΟΥΛΙ στηρίζει το διεθνές κίνημα για την διατήρηση και διάδοση των παραδοσιακών ποικιλιών και σπόρων. Δεν συμφωνεί με την καλλιέργεια των εργαστηριακών υβριδίων που αποτελούν και πατέντες διάφορων πολυεθνικών, τόσο για λόγους πολιτικής ηθικής όσο και εξάρτησης των γεωργών από τις βιομηχανίες σπόρων, λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων. Προτείνει την καλλιέργεια με παραδοσιακές ποικιλίες και σπόρους, αλλά κατανοεί και δεν αποκλείει τους παραγωγούς που χρησιμοποιούν εργαστηριακά υβρίδια. Δεν δέχεται προϊόντα από μεταλλαγμένους σπόρους, αφού η χρήση τους μπορεί να έχει απρόβλεπτες και καταστρεπτικές επιπτώσεις για το οικοσύστημα και τον άνθρωπο.
1.1.3. Τα προϊόντα που δεν διατίθενται φρέσκα, αλλά αποθηκεύονται, θα πρέπει να ακολουθούν οικολογικές μεθόδους αποθήκευσης. Δεν επιτρέπονται προϊόντα (ακόμη και οικολογικά), που για την αποθήκευσή και τη συντήρησή τους έχουν χρησιμοποιηθεί επικίνδυνες ουσίες.
1.1.4. Δεν επιτρέπονται προϊόντα που συλλέγονται από την φύση. Το κουκούλι θα δέχεται προϊόντα συλλογής από την φύση μόνο όταν δεν υπάρχουν αντίστοιχα οικολογικής καλλιέργειας. Στην περίπτωση αυτή θα ζητείται η συλλογή να μην προέρχεται από προστατευόμενες περιοχές (Natura κλπ), να είναι αειφορική και θα απαιτείται άδεια από τον αρμόδιο δημόσιο φορέα για την εμπορία.
1.2 Ελαιόλαδο
1.2.1 Θα πρέπει η σύνθλιψη της ελιάς να γίνεται μόνο με μηχανικές μεθόδους.
1.2.2 Να είναι εξαιρετικά παρθένο (οξύτητα <0,8).
1.2.3 Να είναι ψυχρής σύνθλιψης
1.2.4 Να αναφέρεται η ημερομηνία παραγωγής και όχι μόνο η ημερομηνία συσκευασίας.
1.3 Κτηνοτροφικά
1.3.1. Τα κτηνοτροφικά προϊόντα που προέρχονται από ζώα ελευθέρας βοσκής θα πρέπει να είναι ασφαλή. Οι περιοχές βόσκησης θα πρέπει να ελέγχονται ώστε να μην είναι ρυπογόνες και τοξικές περιοχές.
1.3.2. Τα σταβλισμένα ζώα θα πρέπει να τρέφονται με οικολογικές τροφές. Αποκλείονται προϊόντα που προέρχονται από ζώα που έχουν ταϊστεί με μεταλλαγμένες τροφές.
1.3.3. Δεν γίνονται αποδεκτά προϊόντα (ακόμη και οικολογικά) που προέρχονται από ζώα που έχουν πάρει αντιβιοτικά.
1.3.4. Προτιμούνται προϊόντα που προέρχονται από ντόπιες ράτσες ζώων.
1.4 Μελισσοκομικά
1.4.1. Στην παραγωγή μελισσοκομικών προϊόντων πρέπει να αποφεύγονται οι ρυπασμένες-τοξικές περιοχές, καθώς και οι συμβατικές καλλιέργειες αμυγδαλιάς, βαμβακιού, ηλίανθου κλπ.
1.4.2. Σε περιπτώσεις ελαττωμένης μελιτοφορίας πρέπει να αφήνονται ικανά αποθέματα γύρης και μελιού και να μην ταΐζονται τα μελίσσια π.χ. με ζάχαρη.
1.4.3. Οι ασθένειες και οι εχθροί πρέπει να αντιμετωπίζονται αποκλειστικά με οικολογικές μεθόδους.
1.5 Κατηγορίες καλλιέργειας που θα πρέπει να χαρακτηρίζουν κάθε προϊόν και να αναγράφονται σε αυτό:
1.5.1. Βιολογικής καλλιέργειας (απαιτείται πιστοποίηση)
1.5.2. Φυσικής καλλιέργειας (καμία επέμβαση λίπανσης και φυτοπροστασίας από έντομα και ασθένειες)
1.5.3. Βιοδυναμικής καλλιέργειας
1.5.4. Καλλιέργεια χωρίς επικίνδυνα συμβατικά και αγροχημικά πρόσθετα. (αφορά την μη πιστοποιημένη βιολογική καλλιέργεια)
2. Προϊόντα μεταποίησης
2.1. Όλα τα προϊόντα μεταποίησης θα πρέπει να παράγονται από οικολογικές πρώτες ύλες και με οικολογικές μεθόδους παρασκευής. Τα εργαστήρια μεταποίησης θα πρέπει να τηρούν τους υγειονομικούς κανόνες προστασίας της δημόσιας υγείας, καθώς και τους περιβαλλοντικούς κανόνες για την μη μόλυνση του περιβάλλοντος.
2.2. Σε προϊόντα που χρησιμοποιείται ζάχαρη θα πρέπει να είναι οικολογική. Προτείνεται η αποφυγή της άσπρης ζάχαρης και η χρήση πιο υγιεινών γλυκαντικών (στέβια, μαύρη ζάχαρη κλπ).
2.3. Δεν επιτρέπονται πρώτες ύλες (ακόμη και οικολογικές) που προέρχονται από αποψίλωση δασών (π.χ. φοινικέλαιο κλπ).
2.4. Οι συσκευασίες θα πρέπει να είναι κατάλληλες για τροφή και ανακυκλώσιμες. Προτείνεται συσκευασία από γυαλί, χαρτί και πλαστικό pet (όταν δεν μπορεί να αποφευχθεί το πλαστικό).
2.5. Όλα τα προϊόντα μεταποίησης θα πρέπει να τηρούν τουλάχιστον τις προδιαγραφές τις βιολογικής γεωργίας. Η αναφορά αυτή αφορά κυρίως τα μη πιστοποιημένα προϊόντα μεταποίησης. Όσα προϊόντα και πρώτες ύλες δεν είναι πιστοποιημένα θα πρέπει οι παραγωγοί τους να αποδεικνύουν την οικολογικότητά τους με παραστατικά αγορών. Προτείνεται για τους μεταποιητές να αγοράζουν πρώτες ύλες (εφόσον υπάρχουν) από άλλα μέλη του συνεταιρισμού εξασφαλίζοντας έτσι την οικολογικότητα των μεταποιημένων προϊόντων τους και στηρίζοντας έμπρακτα την συνεργασία μεταξύ των μελών.